15.03.2015


Bu eşsiz fotoğraf, Haziran 1921’de Berlin’de Tehliryan’ın duruşması zamanında çektirildi.



Ermenilere karşı işlenen suçlar için hukuki sorumluluktan vazgeçen Jön Türk liderleri cezalandırmak için “Nemesis” operasyonuna start verildi. 15 Mart 1921’de Berlin’de Soğomon Tehliryan, Osmanlı İmparatorluğu’nun eski İçişleri Bakanı Talat’ı vurdu. Talat görünümü ve kişisel verilerini değiştirip gizli Almanya’ya yerleşmişti.

1921 Haziran ayında Berlin’de Soğomon Tehliryan’ın iki gün süren duruşması gerçekleşti. Alman üst düzey subay Liman von Sanders, tanınmış halk figürü Johannes Lepsius, Ermeni Soykırımından hayatta kalanlar duruşma sırasında Talat’a karşı ifade verdiler. Tehliryan\ mahkemede Almanya’nın ünlü avukatları tarafından savunuldu. Talat’ın suçu kanıtlamak için savunma avukatları, Osmanlı İmparatorluğu’nun eski İçişleri bakanı tarafından gönderilen Ermenileri imha ve sürgün ettirme emirlerini içeren orijinal telgrafları kullandılar. Duruşma sırasında sunulan kanıtlar ve deliller sonucunda Alman mahkemesi tarafından Soğomon Tehliryan beraat edildi. Ömründe Tehliryan’ın davası önemli röl oynayacağı olan genç bir Yahudi avukat Raphael Lemkin de duruşmaya katılmaktaydı: yıllar sonra zaten deneyimli bir avukat “soykırım” terimi ilk defa kullandı ve onun çabalarıyla yeni kurulan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1948’da Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi kabul edildi.

“Hor gören ırkının acılarını taşıyan Soğomon Tehliryan, sadece bir hücre, bir semboldur, ki çaresiz savunmasıyla intikamını alıyor”.

Armin Teophil Wegner
1915-1916 yıllarında Osmanlı ordusunda hizmet veren Alman subay
Ermeni Soykırımının tanığı

Fotoğrafın kaynağı: Tessa Hofmann, Armenier in Berlin-Berlin und Armenien, Berlin, 2005.
“ERMENİ SOYKIRIMI HAKKINDA 100 FOTOĞRAF HİKAYESİ” kitabından