19.02.2014

19 Şubat’ta ünlü Ermeni şair, yazar, edebiyat ve ulusal kamu adamı Hovhannes Tumnayan’ın 145. doğum yıldönümüdür. Hovhannes Tumanyan Ermeni Soykırımı yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nda imha edilen kendi halkının kaderine kayıtsız kalmadı. 1915 yılında kızı Nvard ile birlikte Tiflis’ten Ermeni Soykırımı’ndan hayatta kalan Ermeni göçmenleri barındıran Eçmiadzin’e gitti. Ermeni göçmenlerin büyük kısmı evsiz, bakımsız yetimler idi.

Onun kontrolu ve yönetimi altında Eçmiadzin’de yaklaşık 3000 çocuğu barındıran bir yetimhane açıldı. Tumanyan hasta Ermeni yetimlere özel itina ile yaklaştı. Eçmiadzin’de onun çabalarıyla 500 yataklı 5 hastane açıldı. Ermeni yetimlerle geçirdiği iki ay boyunca yaşadığı acılar Tüm Ermeni Şairi’nin sağlığını etkiledi. Tarihçi Leo yazarın hayat öyküsünün bu dönemine değınerek yazıyor “Hovhannes Tumanyan bu cehennem içinde çalışıyor, iyi ki aklını kaybetmedi”.

Tumanyan’ın rölü Ermeni Soykırımı nedeniyle Ermeni halkının uğradığı maddi ve insani kayıpları kaydetmekte de büyüktür. Ermeni Vatansever Birlikleri başkanı H. Tumanyan, kasım 1918’de kurulan “Dünya Savaşında Ermeniler’in Yaşadığı Hasarları İnceleyen Komisyon” başkanlığını üstlendi. Bu komisyonun etkin faaliyeti sonucunda Soykırım’dan hayatta kalanların uğradığı maddi ve insani kayıplar hakkında çok sayıda belgesel malzemeler toplandı.