31.03.2015


Bu belgesel film, yazar George Jerdjian’ın “Bir Yüzyıl Sonra Gün Işığı” başlıklı son kitabı hakkındadır. Kitapta dedesi tarafından çekilen büyüdüğü ve kolej şehirlerinin fotoğraflarını sunulmaktadır.

Grigor Jerdjian (1870-1947), yazarın dedesi, 1900 ile 1907 yılları arasında büyüdüğü Arabkir ve okuduğu şehir olan Erzurum’da yaklaşık 240 fotoğrafı çekmiş, ancak bunlardan sadece 100 tanesi günümüze ulaşmış. Bu fotoğraflar, on yıl sonra kendi 3000 yıllık vatanından; Batı Ermenistan’dan kaybolacak olan bir halkın hayat yolunu yansıtmaktadır. Fotoğraflar çeşitlidir ve su, toprak, insan, kiliseler, okullar, ekonomik hayat, sosyal ve siyasal yaşamalar gibi ayrı başlıklar altında düzenlenmiştir.

Bir yüzyıldan fazla, bu fotoğraflar gri çelik kutu içinde saklı kalmışlar. Arabkir’dan İskenderiye’ye (Mısır) taşınıp orada neredeyse 50 yıl kaldı. Torunları ile bu kutu 20 yıl Hartum’da (Sudan), 30 yıl Londra’da (İngiltere) sonra da yaklaşık 10 yıl Washington’da kaldı. Bugün bu fotoğraf koleksiyonu nihayet bir asır süren karanlıktan sonra gün ışığına çıkarıldı.

“Bu bir fantastik koleksiyondur. Böyle bir koleksiyonun günümüze ulaşmış olması son derece önemlidir. Bu sadece bir ailenin anılarını değil, aynı zamanda bütün bir halkın hayat öyküsüdür. Bu bizim tarihimizin, ortak mirasımızın bir parçasıdır. Bu fotoğraf mozaik parçaları gibi, bunları toplayarak 1915 Soykırımından önce Batı Ermenistan’da yaşam biçimi ve değişik etkileşimlerden tam olarak haberdar olabiliriz”,- diye kaydediyor ESME müdürü Hayk Demoyan.

2014 yılında George Jerdjian, büyükbabasının koleksiyonunu birçok diğer belgelerle birlikte Ermeni Soykırımı Müze-Enstitüsüne bağışladı. Yakın zamanda Ermeni Soykırımı Müze-Enstitüsü, “George Jerjian’ın gözünden Batı Ermenistan” başlıklı geçici sergi düzenleyecek.


You can watch the film here.