Osmanlı İmparatorluğun işlem ve ilerleme tarihi onun asker strüktürünün gelişme ve yükselemeyle bağlamaktadır. Osman Türkler istila savaşları yapıyordular. Başlangıç döneminde Türkler’in zapteden yerlerinde az olduğu sebebiyle yeteri kadar asker yoktular. Sultan iktidarı Hıristiyanlı uyrukluların kuvveti kulandığı ve kendi ordunun devamlı gelişmeyan gereksinimlerini karşılamak için devşirme kanunu ile “devşirme” yapmak başlamış. Böylelikle “pençik oğlanı” denilen ve her beş esirden birinin alınması yoluyla Osmanlı ordusu teşkil edilmiş. Sultan iktidarı güçlü ve kuvvetli oğullara toplayarak Müslümlaştırıldıktan sonra acemi ocağa yerleştirmiş. Asker bilimleri aldıktan sonra onlarından kuvvetli ve savaş kabiliyeti oğulları yeniçeri ocağa yerleştirmiş.
Yeniçeri alayları Birinci Sultan Murad döneminde zorla Müslümleştiren Hıristiyanlardan kurulmuşlar. Ermeni çocukların neslileri kendi milletten kopararak Osmanlı devleti’nin ihtiyaçlarına hizmet etmişler. Devlet ve asker hizmetinde bulunan kökenli Ermeni yeniçerilerinden çoğu kendi yiğitliği ve kabiliyettiğinden dolayı ilerleyebilmişlar. Meşhur amiral Halil paşa, komutan ve devlet adamı Süleyman paşa Ermeni, Damad İbrahim paşa ve diğerler onlarındandılar.

Gayrimüslimlerin “Din ordusuna” girişi Şeri’ata göre yasaktır. Ama Osmanlı hükümeti kendi devlet yararın için sıkça Hıristyanlara yaya, lağımcı, mezarcı ve diğer ocaklara yerleştirmiş. Ermeniler kiralık asker olarak Osmanlı donanması’nda da hizmet etmişler.

Yüzyıllar boyunca İmparatorluğun kara kuvvetleinde ve donanmasında hizmet eden Ermeni zanaatçıların büyük grubu olmuşlar. Osmanlı ordusundaki Ermeni silahçıların, saraçların, terzilerin ve diğer zanaatçıların rolü değerlendirmiş. Osmanlı donanmasının dülger zanaatçılarını Ermenilerden ve Rumlardan alınmış. XVII-XIXy.y. İmparatorluğun deniz demircibaşlığın görevi Demircibaşyan ailesinindir. İmparatorluğun baruthaneleri bir asır ünlü Dadyan Amira ailesinin ait. Dadyanlar tam üç asır Osmanlı Devleti’ne çeşitli alanlarda hizmet etmekle birlikte, devlet içerisindeki asıl görevleri barutçubaşlıktır.

Osmanlı ordusunun asıl müteahhitleri ordunun besinleri ve erzakları sağlayan Ermeni tüccarlarıdır. Yüzyıllar boyu devletindeki ordunun ünlü müteahhitleri Yohannes bey Hanazat, Abraham çelebi Aproyan, Haci Ohan Eağcyan, Noratunkyanlar hizmet etmişler. Uzun süre Ekmekçi başı unvanı Noratunkyan ailesine verilmiştir. Ermeniler Devleti’ne çeşitli alanlarda hizmet etmekle birlikte Harbiye ve Bahriye Nezaretlerin’de üst görevinde bulunmuş. Birçok Ermenilere askeri rütbeleri verilmiş. Kendi meslek beceriyle Yosep Vardanyan (Vardan paşa), Stepan paşa Aslanyan, Anton Yaver paşa Tınkıryan ayrılaşmış.

9 Kasım 1839’da Birinci Sultan Abdulmecid döneminde Tanzimat fermanı ya Gülhane Hatt-ı Hümayunu ilan edilmiş.

Türk doktorların az olduğu ve Tanzimat olanaklarının sebebiyle Avrupa universitesilerinde tahsil eden Ermeni doktorları Osmanlı ordusunda hizmet etmişler. 1838’de İkinci Sultan Mahmud’un doktoru Manuel Şaşyan’ın girişmeyle Devlet Askeri Yüksek Tıbbiye Mektebi kurulmuş. 1841’dan gayrimüslimleri de Devlet Askeri Yüksek Tıbbiye Mektebi’ne tahsil etmeye olanak verilmiş. Ermeni asker doktorlarından çoğu Devlet Askeri Yüksek Tıbbiye Mektebi’nde öğretmenlik yapmışlar. Onların girişmeyle İmparatorluğun Tıbbiye Teşkilatı kurulmuş. Ermeni asker doktorlarından çoğu kendi hizmettiği için paşa ve bey unvanları takdir etmişler. Osmanlı donanmasının birinci Ermeni doktoru Gabriel paşa Sevan, Anton paşa Nafilyan, Tiran paşa Papazyan, Artin bey Devletyan, Tigran paşa Peştimalçyan ve diğerler onlarındadır.

Oamanlı ordusunun bütün sınıflarında asker doktorlarından başka Ermeni eczacılarının ve veterinlerinin sayı büyüktü. Tanzimattan sonra Bab-ı Ali Hıristiyanlarından askere alınmaya fikri reddetti. Onlar asker vergisi (önce iyane-i askeriye, bundan sonra bedel-i askeriye) ödemiş. 1847’de Osmanlı ordusu devletin doğu vilayetlerinde Kürt keyfince davranma kurucların karşı mücadele ederken Ermeniler kısa süre askerliğe çağırılmışlar.

1864’te Harbiye okulu kurulmuş. Beş Ermeni gençleri (Gabriel Eqnayan, Karapet Barazamyan, Simon Dadyan, Hovyan, Sinaryan) Sultan Abdul Aziz emriyle okula yazılmışlar. Ama onların yüzbaşı rütbesinden üst rütbesi vermeye izin kopartmamış.

1908’de Anayasa ilan etmekten sonra Ermeniler ülkenin diğer Hıristiyan'larla birlikte Meclisin’den Osmanlı ordusuna çağırmaya ve hak eşitliği hizmet etmaye talep etti. 1910’da Meclis’te kabul eden yasayla ülkenin bütün milletleri askere alınmışlar. Ağustos ve Elyül 1910’da askere alınmağın emrileri Ermeni gençleri büyük heyecanlıkla kabul ettiler. Ermeni gençlerinden çoğu Harbiye okuluna yazılmış, asker sahasında kendi yeteneği gösterdiler. Onlardan çoğu üst rütbesiler aldılar. Ermeni askerlerin ya Balkan ya da Birinci Dünya Savaşında savaş kabiliyeti ve çok kahramanlığı ayrılmış. 1 Ağustos 1914’te Birinci Dünya Savaşı başladı. 18-45 bütün erkekleri askere alındılar, hem de 60 bin Ermeni erkeği. Osmanlı ordusu’nda artık hizmet eden Ermeni askerliği onların birleştiler. Ordusunda Ermeni askerliğin için olan güç durumunun dolayı, onlar yüksek sorumlulukla kendi vazifeleri yapmışlar. Ermeni askerleri Karin cephesinde Harbiye bakanı Enver paşanın esir düşeceğin yasaktan kurtardılar. Enver paşa Ermeni Patriği Zaven Ter-Eğiayana “Teşekkürname” göndermişti.

Ermeni askerleri suçladığı için Sarıkamış güç yenilgisi bahane olmuş. 12 Şubat 1915’te aynı Enver paşanın emriyle Osmanlı ordusundaki Ermenilerinin silahsızlanmasını başlandı. Bundan sonra onlarından amele ve hamal taburiler kurulmuşlar. Aynı zamanda Ermeni askerlerin tecrit etmesini ve tutuklamasını başlandı. Bundan sonra Harbiye bakanı Enver’in Osmanlı ordusundaki hizmet eden Ermeni askerlerin imha edeceğin hakkında emri olmuş. Binlerce Ermeni askerler ve ordunun müteahhitler kendi Türk silahdaşlarından vicdansız öldürülmüşler.

Savaşın ilk günlerden asker hastanesinde hizmet eden Ermeni doktorlarından çoğu savaş alanında düştüler. Bazılar kendi ödevini yerlerinde tifo bulaşan Türk askerlerine bakmaya zamanında ölmüşler. Ya çoğu da yalnız Ermeni olarak için öldürülmüş. Türk doktorların azlığı, bir kısmının canını kurtarması sebebi olmuş.

Birinci Dünya savaşı sırasında binlerce Ermeni gençlerin askere alınması ve onların Osmanlı ordusu’nda hizmet etmesi Türk inkarın genel olgularından biri, ki Ermeniler diğer orduya geçtiği ve bu yoluyla Osmanlı ordusu’nun cephesinde tehlikeye koyduğu asılsız oluyur.

Ermeni askerlerin silahsızlanması ve imhası İparatorluğun Ermeni nüfusun karşısında yapılan Soykırımın ilk adımıdır. Osmanlı hükümeti Ermenilerin savaş kabiliyet kuvvetleri yokederken öncede planlamış tehciri ve imhası kolay ve yasaksız yapacağı imkan aldı.