Home Map E-mail
 
Eng |  Հայ |  Türk |  Рус |  Fr  

Հիմնական էջ
Նորություններ
Առաքելություն
Տնօրենի ուղերձը
Կապ մեզ հետ
Նախօրեին
Հայոց պատմություն
Լուսանկարներ
Մտավորականներ
Հայոց ցեղասպանություն
Ցեղասպանություն
Հայոց ցեղասպանության մասին
Ժամանակագրություն
Լուսանկարներ
100 պատմություններ
Քարտեզագրում
Մշակութային ցեղասպանություն
Հիշի՛ր
Վավերագրեր
Ամերիկյան
Անգլիական
Գերմանական
Ռուսական
Ֆրանսիական
Ավստրիական
Թուրքական

Հետազոտում
Մատենագիտություն
Վերապրողներ
Ականատեսներ
Միսիոներներ
Մամուլ
Մեջբերումներ
Դասախոսություններ
Ճանաչում
Պետություններ
Կազմակերպություններ
Տեղական
Արձագանք
Իրադարձություններ
Պատվիրակություններ
Էլ. թերթ
Հոդվածներ
Գիտաժողովներ
Օգտակար հղումներ
   Թանգարան
Թանգարանի մասին
Այցելություն
Մշտական ցուցադրություն
Ժամանակավոր
Օն լայն  
Շրջիկ ցուցադրություններ  
Հիշատակի բացիկներ  
   Ինստիտուտ
Գործունեությունը
Հրատարակություններ
ՀՑԹԻ հանդեսներ  
Գրադարան
ՀՑԹԻ հավաքածուները
   Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր
Պատմությունը
Հիշողության պուրակ
Հիշատակի օր
 

Armenian General Benevolent Union
All Armenian Fund
Armenian News Agency
armin
armin
armin
armin
armin




Նորություններ

ԱՍՈՐԻՆԵՐԻ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ. ՍԵՅՖՈ
Օգոստոսի 7-ը ասորիների ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրն է


07.08.2024


Ասորիները Մերձավոր Արևելքի հնագույն ժողովուրդներից են։ XIX դարավերջին և XX դարասկզբին ասորիները հիմնականում տեղաբաշխված էին Արևմտյան Հայաստանի Վանի նահանգի Հաքյարիի գավառում, Դիարբեքիրի, Բիթլիսի, Խարբերդի նահանգներում, ինչպես նաև Հալեպի, Մոսուլի, Իրանի Ուրմիա և Սալմաստ շրջաններում։ Նշված տարածքներում ապրում էր շուրջ մեկ միլիոն ասորի ժողովուրդ՝ միասնական լեզվով, մշակութային և ազգային ավանդույթներով: Նրանք քաղաքական, ռազմական ու կրոնական առումներով ենթարկվում էին իրենց հոգևոր առաջնորդ՝ պատրիարք Մար-Շիմունին։

Առաջին աշխարհամարտի սկզբին զորահավաքի անվան տակ ասորի հազարավոր երիտասարդ տղաներ ներառվում են աշխատանքային գումարտակներում և հետագայում սպանվում։ Միաժամանակ սկսվում է ասորական գյուղերի ոչնչացումը, կանանց, ծերերի և երեխաների տեղահանումը Միջագետքի անապատ։ Ասորի աղջիկներն ու կանայք բռնի ուժով տարվում են թուրքական և քրդական հարեմներ։ Շատերին ստիպում են իսլամ ընդունել։ Որոշ վայրերում տեղի են ունենում դիմադրության փորձեր, որոնք, սակայն, հաջողությամբ չեն պսակվում։

Ասորիների կոտորածներ են իրագործվում նաև պատերազմի ընթացքում չեզոքություն հայտարարած Իրանի տարածքում: Օսմանյան բանակը, քուրդ ջոկատայինների աջակցությամբ մուտք գործելով սահմանային շրջաններ, կոտորում է տասնյակհազարավոր անմեղ ասորիների։ Առանձնապես տուժում են Ուրմիայի, Սալմաստի և Դիլմանի ասորիները, որոնց գյուղերը թուրքերն ու քրդերն ամբողջովին թալանում և հրդեհում են։ Միայն մի քանի հազար փրկվածների է հաջողվում գաղթել Անդրկովկաս:

Ասորիների կոտորածներ են իրագործվում նաև քեմալականների իշխանության շրջանում՝ 1919-1925 թթ.:

Ըստ տարբեր աղբյուրների՝ 1895-1925 թթ. ընկած ժամանակահատվածում թուրքական հալածանքների զոհ դարձած ասորիների թիվը կազմում է 500.000-750.000 մարդ:

Ասորիների կոտորածները լուսաբանվել են ժամանակի համաշխարհային մամուլում, արևմտյան դիվանագետների, միսիոներների և հումանիստների հուշերում ու փաստաթղթերում: Դրանք, սակայն, հետագայում երկար ժամանակ մոռացության մատնվեցին: Ասորիների ցեղասպանությունը ճանաչել են մի շարք երկրներ,(այդ թվում՝ Հայաստանի Հանրապետությունը) և կազմակերպություններ (այդ թվում՝ Ցեղասպանագետների միջազգային ընկերակցությունը):

Նկարում՝ Հյուսիսային Իրանից աքսորված ասորի քրիստոնյաներ, 1919 թ., Կոնգրեսի գրադարան, ԱՄՆ







Ասորի գաղթականներ Տյարիից և Թխումայից, Ուրմիայի մոտակայք, 1915 թ.
William Walker Rockwell, The Pitiful Plight of the Assyrian Christians in Persia and Kurdistan: Described from the Reports of Eye-Witnesses, New York, 1916



Ասորի կանայք լեռներով փախչելիս, 1915 թ.
Abraham Yohannan, The Death of a Nation or, the Ever Persecuted Nestorians or Assyrian Christians, New York, 1916



Բրիտանական իշխանությունների կառուցած գաղթականական ճամբարը Միջագետքում Դիյալա գետի ափին, Բաքուբա, 1920 թ.
Միացյալ Թագավորության Ազգային արխիվ



Ասորի գաղթական մայրը երեխաների հետ Հաքյարիից, 1915 թ.






ՀԵՏԵՎԵ՝Ք ՄԵԶ



ՆՎԻՐԱԲԵՐԻ՛Ր

DonateforAGMI
ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԱՌ ՊԱՀԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ հիմնադրամի կողմից իրականացվող հատուկ նախագծեր

ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԵՐԱՊՐԱԾՆԵՐԻ ՀՈՒՇԱԴԱՐԱՆ

ՀՈՒՇԱԴԱՐԱՆ
ՀՑԹԻ-Ի ԱՆՏԻՊ ՀՈՒՇԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆ

ՀՑԹԻ-Ի ԱՆՏԻՊ ՅՈՒՇԱԳՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒ ՀԱՒԱՔԱԾՈՆ

ՀՑԹԻ ԳՐԱԽԱՆՈՒԹ

1915
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի «գրքերի աշխարհը»

ԱՌՑԱՆՑ ՑՈԻՑԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ

Temporary exhibition
Ինքնապաշտպանական մարտերը Կիլիկիայում Հայոց ցեղասպանության տարիներին

Նվիրվում Է Մարաշի, Հաճընի, Այնթապի ինքնապաշտպանությունների 100-ամյա տարելիցին

ԼԵՄԿԻՆԻ ԿՐԹԱԹՈՇԱԿ

Lemkin
ՀՑԹԻ ՄԵԿՆԱՐԿՈՒՄ Է
2022 Թ. ՌԱՖԱՅԵԼ ԼԵՄԿԻՆԻ
ԱՆՎԱՆ ԿՐԹԱԹՈՇԱԿԸ

ՀՑԹԻ ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ

genedu
«Հայոց ցեղասպանության թեմայի ուսուցում»
կրթական ծրագիր դպրոցականների համար

ՀՑԹԻ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐ

genedu
ՀՑԹԻ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐ

ՓՈԽԱՆՑԻ´Ր ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆԴ

100photo
Կիսվի՛ր ընտանիքիդ պատմությամբ, փոխանցի՛ր հիշողությունդ սերունդներին:
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտն ապրիլի 24-ին ընդառաջ հանդես է գալիս «Փոխանցի՛ր հիշողությունդ» նախաձեռնությամբ:

ՀԵՂԻՆԱԿԱՅԻՆ ԻՐԱՎՈՒՆՔ

DonateforAGMI

«ՀՑԹԻ» հիմնադրամ
ՀՀ, Երևան 0028
Ծիծեռնակաբերդի խճուղի, 8/8
Հեռ.: +374 10 390981
    2007-2021 © Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ     Էլ.հասցե: info@genocide-museum.am