13.11.2013
ՀՑԹԻ գիտաշխատող Թեհմինե Մարտոյանը մասնակցեց Հայոց ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցին նվիրված գիտաժողովի, որը տեղի ունեցավ 2013թ. նոյեմբերի 12-ին Գյումրիում:
Շիրակի մարզի քրիստոնեական դաստիարակության կենտրոնի կազմակերպած գիտաժողովին մասնակցեցին Շիրակի թեմի առաջնորդ Տ. Միքայել եպիսկոպոս Աջապահյանը, ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, պատմական գիտությունների դոկտոր Հարություն Մարությանը, ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի գիտքարտուղար, պատմական գիտությունների թեկնածու Թեհմինե Մարտոյանը, հայ վրիժառու Արտաշես Գևորգյանի թոռը՝ Արմեն Գևորգյանը, Ազգային ժողովի պատգամավոր Աշոտ Աղաբաբյանը և այլք:
Հարություն Մարությանը հանդես եկավ «Հիշե՞լ, թե՞ մոռանալ «դժվար» անցյալը» թեմայով՝ կարևորելով այն փաստը, որ հայերը չեն կարող հրաժարվել դժվարին անցյալի հիշողության ժառանգությունից, և որը միանգամայն օրինաչափ երևույթ է: Հ. Մարությանն իր ելույթում համոզմունք հայտնեց, որ միայն ետ նայելով, անցյալի հիշողությունից չհրաժարվելով է կարելի մտածել ապագայի մասին և առաջ շարժվել:
Թեհմինե Մարտոյանի զեկուցման թեման նվիրված էր քրիստոնյա բնակչության կողմից բնաջնջման սպառնալիքի ժխտմանը Զմյուռնիայի օրինակով, թե ինչո՞ւ էին Զմյուռնիայի քրիստոնյաները բացառում իրենց բնաջնջելու հնարավորությունը:
Թ. Մարտոյանն իր ելույթում շեշտեց, որ քրիստոնյաների բնաջնջման հանցավոր ծրագիրը մշակելիս քեմալականները շահարկել են հոգեբանական տարբեր գործոններ, որոնցից ամենապարզունակը քրիստոնյա բնակչությանը հանկարծակիի բերելն էր: Նա եզրափակեց իր ելույթը՝ նշելով, որ քրիստոնյաների այն համոզմունքը, որ որևէ աղետալի բան տեղի չի ունենա, հիմնազուրկ էր, և որ տասնյակ հազարավոր անմեղ հույներ և հայեր դարձան քեմալական վարչակարգի ցեղասպան քաղաքականության զոհը:
