Հոկտեմբերի 23-ին Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի գիտաժողովների սրահում տեղի ունեցավ ջերմ հանդիպում կանադահայ, հայտնի հայագետ ու գերմանագետ Դորա Սաքայանի հետ:

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Հարություն Մարությանը պրոֆեսոր Դորա Սաքայանին Հայոց ցեղասպանության թեմայի իրազեկման ու ճանաչման գործում ունեցած նշանակալի ավանդի համար պարգևատրեց ՀՑԹԻ կողմից թողարկվող «Ավրորա Մարդիգանյան» հուշամեդալով:

Տիկին Դորան չափազանց հուզված ու շնորհակալ էր և՛ ուշադրության, և՛ ջերմ ընդունելության, և՛ պարգևի համար:

«Երբ ընտրում ես գիտությունը, ինքնամոռաց նվիրումն աշխատանքիդ, երբեք չես մտածում պարգևների մասին, բայց, ինչ խոսք, երբ գալիս են, հաճելի են: Շնորհակալ եմ»,- անկեղծացավ տիկին Սաքայանը:

Դորա Սաքայանը Կանադայի Մոնրեալ քաղաքի ՄակԳիլ համալսարանի գերմանագիտական ամբիոնի ցկյանս պրոֆեսոր, ԵՊՀ պատվավոր դոկտոր է: Տիկին Սաքայանը հայտնի է հայագիտությանը և կիրառական լեզվաբանությանը նվիրված իր գործերով: Նա առաջինն էր, որ Կանադայում ուղի է հարթել հայագիտության զարգացման համար։ Պրոֆեսորը երեք տասնյակից ավելի գրքերի ու թարգմանությունների հեղինակ է, գրում և թարգմանում է մի քանի լեզուներով՝ գերմաներեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, հունարեն, ռուսերեն, գիտի նաև թուրքերեն և արևմտահայերեն:

Հայագիտությանը նվիրված իր բազմաթիվ աշխատանքների կողքին Դորա Սաքայանն ունի կարևոր աշխատանքներ նվիրված Հայոց ցեղասպանության պատմությանը՝ «Զմյուռնիա 1922», «ՅՈՒՇԱՐՁԱՆ Ապրիլ 11-ի», «Նրանց քշում են անապատները…» և այլն: Գրքերը թարգմանվում են տարբեր լեզուներով ու տարածվում աշխարհով մեկ:

Ի դեպ, «Նրանց քշում են անապատները…» գրքի հիմքում ընկած են Դորա Սաքայանի կողմից շվեյցարական արխիվներից հավաքած և գոթական ձեռագրերից վերծանած, Հայոց ցեղասպանության ականատեսների՝ շվեյցարացի ամուսիններ Կլարա և Ֆրից Զիգրիստ-Հիլթիների վկայությունները։ Գիրքը լույս է տեսել գերմաներենով, ապա նաև հայերեն, շուտով պատրաստ կլինի նաև անգլերենը, թուրքերենը: Գիրքը բաղկացած է երեք գլխից. առաջին երկու գլուխները նվիրված են շվեյցարացի զույգի, իսկ երրորդը՝ նրանց օգնությամբ սպանդից փրկված Հայկ Արամյանի պատմությանը։

Գրքի հերոսուհի Կլարա Հիլթին, ով ամուսնու հետ գտնվում էր Օսմանյան կայսրությունում, երեք տարի շարունակ (1915-1918) օրագիր է պահել, գրել է հայ ժողովրդի կրած զրկանքների մասին:

«100 տարի անց ինձ հաջողվել է վերծանել նրա ձեռագրերը: Սա շատ ծանր աշխատանք էր և՛ հոգեբանական տեսակետից, և՛ տեխնիկական: Օրագրի բովանդակությունը նորություն էր նույնիսկ նրա թոռների համար, որոնք այդ ձեռագրերը թեպետ ունեին, բայց չէին կարողանում կարդալ, քանի որ գոթական ձեռագիրը, որով գերմանախոս երկրներում գրում էին մինչև անցյալ դարի 20-ական թվականները, նրանց անծանոթ էր»,- նշում է Դորա Սաքայանը:

ՀՑԹԻ գրադարանում նույնպես ներկայացված են գրող, հայագետ, ցեղասպանագետ Դորա Սաքայանի գրքերը: