Աշխատանքային այցով Ճապոնիայում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյանն հուլիսի 23-ին Տոկիոյում այցելել է հայտնի ճապոնացի գործարար և բարերար, հայ ժողովրդի բարեկամ Շիբուսավա Էիչի հուշահամալիր-հիմնադրամ, որտեղ հանդիպում է ունեցել տնօրեն Կոիչի Կաբայամայի և Էիչի Շիբուսավայի ծոռան՝ Մասահիդե Շիբուսավայի հետ:

Այցի ընթացքում նախագահ Սարգսյանը Մասահիդե Շիբուսավային է հանձնել Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի «Հենրի Մորգենթաու» հուշամեդալը: Հուշամեդալը հանձնվել է ի նշան երախտագիտության ճապոնացի գործարար Էիչի Շիբուսավայի Հայոց ցեղասպանությունից հետո հայերին մեծ աջակցություն ցուցաբերած «Հայ օգնության, ֆոնդ»-ի (The Armenian relief fund) ստեղծման և հայ կարիքավորներին աջակցման գործում ունեցած անգնահատելի ներդրման համար:

Պատմական ակնարկ

1922 թ. «ճապոնական կապիտալիզմի հայր» Էիչի Շիբուսավայի կողմից Տոկիոյում ստեղծվել է «Հայ օգնության ֆոնդ» (The Armenian relief fund), որը մեծ օգնություն է ցուցաբերել Ցեղասպանությունից մազապուրծ հայերին, հատկապես՝ Ճապոնիայի միջոցով դեպի ԱՄՆ և այլ երկրներ տեղափոխվելու և ապաստան գտնելու հարցում:

Հիմնադրամի ստեղծման գործում կարևոր դերակատարություն է ունեցել Օսմանյան կայսրությունում ԱՄՆ դեսպան Հենրի Մորգենթաուն ում հորդորով հայերին օգնություն ցուցաբերելու հարցերով Ճապոնիա ժամանած ամերիկացի հասարակական-քաղաքական գործիչ և հոգևորական Լինքոլն Լոյալ Վիրթը հանդիպել է Էիչի Շիբուսավային: Հենց այդ հանդիպման արդյունքում էլ Շիբուսավան ակտիվորեն ներգրավվել է հայերին օգնություն ցուցաբերելու գործի մեջ՝ ստեղծելով հիմնադրամը: Ըստ պահպանված նյութերի, Վիրթի հետ հանդիպմանը, մանրամասն լսելով խնդրի մասին, Շիբուսավան նույնիսկ զարմացած արձագանքել է. «Ինչո՞ւ մինչ այդ չէիք դիմել մեզ այս հարցով: Այն պատճառով, որ մենք բուդդիստ ենք և դուք կարծում էիք, որ մենք ծանր պահին չենք օգնի քրիստոնյաների՞ն»: Շիբուսավան անձամբ 11 հազ. ԱՄՆ դոլար է հատկացրել (այսօրվա հաշվարկով՝ մոտ 140 հազ. ԱՄՆ դոլար) և ստանձնել Ճապոնիայում հայ օգնության հանձնախմբի նախագահությունը: Շիբուսավան նաև անմիջապես նամակ է հղել մոտ 100 ճապոնացի պատասխանատու անձանց՝ հայերին օգնելու գործում հետաքրքրություն ստեղծելու նպատակով: Հիմնադրամին նվիրատվություններ են արվել ճապոնական հասարակության բոլոր դասերից, այդ թվում նաև արքայազն Տոկուգավա Յոշիհիսայից, ով պատկառելի գումար է նվիրաբերել:

1924 թվականից Տոկիոյում գործում է «Shibusawa Eiichi Memorial Foundation»-ը (ներկայիս անվանվամբ վերանվանվել է 1998 թվականին, իսկ մինչ այդ կոչվում էր «Shibusawa Seien Memorial Foundation»): Հիմնադրամի ներքո գործում է նաև թանգարան, իրականացվում են տարբեր ծրագրեր, որոնք հիմնված են Էիչի Շիբուսավայի գաղափարների վրա: