«Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ» հիմնադրամի Թանգարանային ցուցադրությունների կազմակերպման բաժնի ավագ գիտաշխատող Թեհմինե Մարտոյանը 2019 թ․ օգոստոսի 20-25-ը մասնակցեց «Մշակութային տրավմա․ Հոլոքոստը և ցեղասպանություններն Արևելքում» ամառային դպրոցին։

Այն իրականացրեց Էգեյանի համալսարանի Սոցիոլոգիայի բաժինը՝ պրոֆեսոր Մանուսոս Մարանգուդակիսի նախաձեռնությամբ և անմիջական ղեկավարությամբ։ Դասընթացը տեղի ունեցավ Սկալա Կալոնիում (Լեսբոս): Դասախոսեցին ոլորտի արհեստավարժ մասնագետներ ամերիկացի հայտնի սոցիոլոգ-տեսաբան, Եյլի համալսարանի պրոֆեսոր Ջեֆրի Ալեքսանդրը, Թեսալոնիկի Արիստոտելի համալսարանի պրոֆեսորներ Մարիա Կավալան, Թեոդոսիոս Կիրիակիդիսը, Թեոդորոս Չաջիպադելիսը, Սալոնիկի պոնտական համայնքի ներկայացուցիչ Անանիաս Ցիրամբիդեսը, Սալոնիկի հրեական համայնքի անդամ և Հոլոքոստի հիշատակի միջազգային միության հունական պատվիրակության անդամ Փոլ Իսահակ Հագուելը։ Հոլոքոստի վերապրող Վենիամին Ալբալասը մանրամասն ներկայացրեց իր պատմությունը՝ շեշտելով, որ ամեն անգամ պարտավորվածության զգացում է ունենում իրեն փրկած մարդկանց հանդեպ։

Կանադայի եզդիների ընկերակցության համահիմնադիր և նախագահ, «Եզրա» գործողության առաջնորդ Ջամիլե Նասոն ներկայացրեց եզդիների ցեղասպանության պատճառներն ու հետևանքները, իսկ Լեսբոսի եզդիական համայնքի փախստականների ներկայացուցիչ, վերապրող Նազդար Մարվանը (Շանգյալ, Իրաք) պատմեց 2014 թ․ Հյուսիսային Իրաքում իր և իր ընտանիքի հետ կատարված բռնությունների մասին։ Դասընթացի շրջանակներում այցելեցինք «Քարա Թեփե» («Սև բլուր») և «Մորիա» փախստականների ճամբարներ, հանդիպեցինք փախստականների ներկայացուցիչներին, զրուցեցինք վերապրողների հետ։

Ցեղասպանությունների կանխարգելմանը նվիրված նիստին բանախոսեց Նաամա Շիքը (Յադ Վաշեմ, Իսրայել)։ Վերջին՝ վեցերորդ օրը, Հունաստանի Հանրապետության Խորհրդարանի անդամ, Արդարադատության նախկին նախարար Խարալամբոս Աթանասիուն և Էգեյանի համալսարանի պրոֆեսոր Պանայոտիս Գրիգորիուն հանդես եկան ցեղասպանությունների ճանաչման և ընդդեմ ռասիզմի ու հակասեմականության օրինականացման վերաբերյալ դասախոսություններով։